یکی از پرمصرفترین آنتی بیوتیک ها در دامپزشکی ، خانواده فلوروکینولون ها می باشندطیف اثر وسیع ، عملکرد سریع و اثر بخشی مناسب ، موجب شده تا این خانواده دارای جایگاه خاصی در بین آنتی بیوتیک ها باشند . واژه ”QUINONE ”بهساختارهاي حلقه داري گویند که آروماتیک بوده و خواص شیمیایی بسیار دارند. خانواده آنتی بیوتیکی کوئینولونها (Quinolone)ها نیز به واسطه اشتقاق خود از این هسته بدین نام معروف میباشند. اعضاي این خانواده جزء اولین داروهایی هستند که کاملا توسط دست بشر ساخته شده اند. اکسولینیک اسید، پیپمیدیک اسید و نالیدیکسیک اسید ۴ کینولون آنتی باکتریال را تشکیل میدهند.این گروه بر علیه باکتری های گرم منفی فعالیت میکنند. مشتقات فلوروکینولون مانند دیفلوکساسین، دانوفلوکساسین، انروفلوکساسین، فلومکوئین، ایبافلوکساسین، ماربوفلوکساسین، اربیفلوکساسین و سارافلوکساسین طیف وسیعی از فعالیت را نسبت به ترکیبات والدین دارند و به خوبی به بافتها توزیع می شوند. این داروها با مهار آنزیم DNA ژيراز ميكروبي اثر باکترسیدال داشته و به این طریق در برابر طيف گسترده اي از باكتريهاي گرم منفي مانند سودوموناس ائروژینوزا و گونه های مختلف کلبسیلا و همچنين در برابر برخي از ميكروارگانيسمهاي گرم مثبت و گونه های مختلف مایکوپلاسماها موثرند. این ها بر علیه بکتری های بی هوازی اجباری موثر نیستند. فلوروکینولون ها به طور خاص در برابر عفونت استرپتوکوک و انتروکوکال موثر نیستند. به همین علت آنها تمایل دارند فلور طبیعی روده حیوانات تحت درمان را از بین ببرند و از این رو درمان انتخابی برای بیماران نوتروپنی تحت شیمی درمانی هستند. فلوروکینولون ها با استفاده از یک مکانیزم وابسته به غلظت وابسته در باکتری های گرم مثبت عمل می کنند و موفق ترین رژیم های دوز، داروهایی هستند که غلظت بالایی را در پلاسما را ایجاد می کند. فلوروکینولون ها ممکن است رشد غضروف مفصلی را مهار کند و بنابراین نباید برای سگ ها یا گربه های در حال رشد تجویز شوند. نگرانی در مورد افزایش مقاومت باکتری های خاص به فلوروکینولون ها وجود دارد. این شامل برخی از ارگانیسم های زئونوز مانند گونه های سالمونلا، گونه های کمپیلوباکتر و ای کولای میشود.

در درمان با این خانواده که متاسفانه گاهی بدون اندیکاسیون صحیحی هم صورت می گیرد ،  عوارض گسترده جانبی و مسمومیت هایی نیز اتفاق می افتد :

 🔺 عوارض شدید در دستگاه گوارش

🔺#آرترو_پاتی متوسط تا شدید

🔺#کشیدگی و #پارگی _تاندونها

🔺عوارض قلبی_عروقی

برای کنترل این عوارض که همواره هم چهره بالینی نداشته و گاه از چشم کلینیسین ها مخفی می ماند باید پایشهایی را صورت داد :

پایش آزمایشگاهی :

کنترل سطح ” کراتینین” خون و ادرار

کنترل عملکرد قلب از طریق  ” نوار قلبی

🔺 این پایشها در طب انسانی بسیار حائز اهمیت است ، اما در  درمان بیماریهای طیور چندان موردی نداشته و تنها در دامهای بزرگ و اسب باید در نظر گرفته شود .

پایش بالینی

🔺واکنشهای حساسیتی به داروهای این خانواده

🔺کنترل و پیشگیری از عوارض گوارشی دارو ، خصوصا عوارض شدید دارو در  معده بیمار

🔺 تداخلات دارویی شدید با سایر داروها مانند مکملهای تغذیه ای و کاتیون ها یا داروهای انعقاد خون

🔺انتخاب دز مناسب دارو و کنترل کاهش عوارض و جراحات بالینی بیمار

 

Reference


(آشنایی با اصول دارو درمانی در دامپزشکی) https://t.me/vetpt

Plumb’s Veterinary Drug Handbook- Sixth Edition